Τερηδόνα στα παιδιά: όλα όσα θέλετε να ξέρετε

Η τερηδόνα οφείλεται στην οδοντική μικροβιακή πλάκα δηλαδή στο μείγμα μικροβίων και υπολειμμάτων τροφών που δημιουργείται όταν δεν βουρτσίζουμε καλά τα δόντια μας.

Τα μικρόβια όταν συναντούν μέσα στο στόμα υδατάνθρακες (ζάχαρη και άμυλο, δηλαδή όχι μόνο γλυκές αλλά και αλμυρές τροφές) πολλαπλασιάζονται.

Το προϊόν του μεταβολισμού τους είναι τα οξέα. Τα οξέα μένουν πάνω στα δόντια και διαλύουν το ασβέστιο της επιφάνειας τους και έτσι προκαλούν την εμφάνιση της τερηδόνας.

Τα παιδικά δοντάκια είναι πιο μικρά και η αδαμαντίνη (σμάλτο) πιο λεπτή. Τα οξέα πολύ πιο γρήγορα διαλύουν το δόντι και για αυτό όταν οι γονείς ανακαλύπτουν τις τρυπούλες στα δόντια είναι αργά, γιατί συνήθως το παιδί πονάει.

Τα δόντια καταστρέφονται από μικρόβια! Όχι από πάστα δοντιών, όχι από κληρονομικότητα αλλά μόνο από μικρόβια! Η τερηδόνα είναι ασθένεια, η πιο κοινή ασθένεια των παιδιών μετά το άσθμα!

Η τερηδόνα βρεφικής και νηπιακής ηλικίας (παλαιότερα ως τερηδόνα θηλασμού) εμφανίζεται σε παιδιά μικρής ηλικίας κυρίως 2 έως 5 ετών, τα οποία έχουν τερηδονισμένα κάποιο από τα νεογιλά τους δόντια.

Είναι μία βαριά μορφή τερηδόνας για την οποία στα πολύ μικρά παιδάκια (από μηνών έως 2 ετών) έχει ενοχοποιηθεί ο παρατεταμένος θηλασμός κατά τη διάρκεια της νύχτας και μετά την ηλικία του ενός έτους, το τάισμα με το μπιμπερό ενώ το μωρό κοιμάται (ιδίως με προσθήκη ζάχαρης ή μελιού στο γάλα ή το τσάι), υπερβολική κατανάλωση χυμών με το μπιμπερό, καθώς και η χρήση πιπίλας βουτηγμένη σε ζάχαρη ή μέλι.

Το τάισμα του μωρού σας με το μπιμπερό θα πρέπει λοιπόν να γίνεται όταν είναι όρθιο και ξύπνιο και να κοιμάται πάντα με καθαρά δόντια.

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της τερηδόνας βρεφικής και νηπιακής ηλικίας είναι η πρόληψή της.

Θηλάστε το μωρό σας τουλάχιστον μέχρι τον 4ο ή 6ο μήνα.
Χρησιμοποιείτε το μπιμπερό μόνο για γάλα ή νερό και μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας και μόνο για την ανάγκη της θρέψης του. Ποτέ όταν το παιδί κοιμάται.
Καθαρίζετε πάντα τα δόντια του μωρού σας πριν κοιμηθεί. Μέχρι να μπορέσει το μωρό να πιει από ποτήρι ταΐστε τους χυμούς ή αλλά υγρά με το κουταλάκι.
Μη δίνετε ποτέ στο μωρό σας πιπίλα βουτηγμένη σε ζάχαρη ή μέλι.
Μόλις εμφανιστούν τα πρώτα δόντια στο στόμα του παιδιού βουρτσίστε τα δοντάκια με μία βρεγμένη γάζα μετά από κάθε γεύμα.
Όταν εμφανιστούν οι τραπεζίτες προμηθευτείτε μια μικρή και μαλακή οδοντόβουρτσα χωρίς οδοντόπαστα.
Κατά τη διάρκεια του ταΐσματος κρατήστε στα χέρια σας το μωρό σας και το μπιμπερό. Έτσι το παιδί μαθαίνει ότι οι γονείς είναι αυτοί που ελέγχουν το μπουκάλι. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται η ώρα που το παιδί τρώει με την ώρα που κοιμάται, μια και πρόκειται για δύο ξεχωριστές δραστηριότητες.
Επισκεφθείτε τον παιδοδοντίατρο πριν συμπληρώσει το παιδί σας τους 12 μήνες και, βέβαια, ποτέ αργότερα από την ηλικία των 3 ετών
Η άποψη ότι τα παιδικά δοντάκια θα πέσουν και για αυτό δεν χρειάζονται θεραπεία είναι εντελώς λανθασμένη. Είναι γνωστό ότι τα γερά και υγιή παιδικά δόντια συμβάλλουν στο να μιλάει σωστά, να μασάει, να αλέθει τις τροφές και με τον τρόπο αυτό να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται σωστά. Είναι σημαντικό επίσης και το όμορφο χαμόγελο που χαρίζουν τα όμορφα δόντια.

Οι δύο πιο σημαντικοί λόγοι όμως που επιβάλλεται να θεραπεύονται τα τερηδονισμένα δόντια είναι οι εξής:

Ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν τα παιδικά δοντάκια, είναι να αναπτύσσεται ομοιόμορφα η γνάθος καθώς αναπτύσσεται το παιδί. Δεν θα ήταν δυνατόν να χωρέσουν στο στοματάκι ενός μωρού τα μόνιμα δόντια. Ο ρόλος τους λοιπόν είναι να κρατούν το χώρο για τα μόνιμα δόντια. Αν όμως τερηδονιστεί ένα δόντι ή χρειαστεί να το βγάλει ο οδοντίατρος, τότε θα χαθεί χώρος για το μόνιμο δόντι και το παιδί τις περισσότερες φορές θα χρειαστεί ορθοδοντική θεραπεία. Προληπτικά για να διατηρηθεί ο χώρος θα τοποθετηθεί ένα μηχάνημα διατήρησης χώρου, ένα σιδεράκι δηλαδή που θα κρατάει το χώρο για όσα χρόνια χρειάζεται μέχρι να ανατείλει το μόνιμο δόντι.
Η τερηδόνα είναι μικρόβια! Θα αφήναμε μία ανοιχτή και μολυσμένη πληγή στο χεράκι του παιδιού μας; Αυτό πρέπει να αναλογιστούμε. Η εξέλιξη της νόσου τερηδόνας είναι γρηγορότερη στα παιδικά δόντια γιατί αυτά είναι πιο μικρά σε μέγεθος και το νεύρο είναι πιο κοντά στην εξωτερική επιφάνεια τους. Έτσι το παιδί κινδυνεύει να πονέσει ή να πρηστεί. Επισης, αφήνοντας τερηδονισμένα δόντια στο στόμα, τα μικρόβια θα «λερώσουν» και τα υπόλοιπα δόντια και κυρίως τα μόνιμα που όταν πρωτοεμφανίζονται στο στόμα είναι ακόμη ανώριμα και προσβάλλονται πολύ εύκολα από μικρόβια!