M P Πύαρ ή Πρωτόγαλα
Το πύαρ ή πρωτόγαλα είναι το πρώτο γάλα που παράγεται από το μαστό. Παράγεται σε μικρές ποσότητες, περίπου 40-50 ml την πρώτη μέρα, αλλά είναι τόσο όσο χρειάζεται το νεογνό τη δεδομένη στιγμή. Έχει χρώμα κιτρινωπό και η ποιοτική αξία του είναι μοναδική.
Το πύαρ είναι πλούσιο σε λευκοκύτταρα (κύτταρα άμυνας) και αντισώματα τα οποία προστατεύουν το βρέφος από λοιμώξεις. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα του νεογνού είναι ανώριμο, γεγονός που το καθιστά ευαίσθητο σε λοιμώξεις.
Το πρωτόγαλα έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, μέταλλα και λιποδιαλυτές βιταμίνες (Α, Ε και Κ) σε σχέση με το γάλα που ακολουθεί. Έχει αναλογικά λιγότερο λίπος, γεγονός που το κάνει ιδιαίτερα εύπεπτο για τις πρώτες δύο-τρείς μέρες ζωής του βρέφους.
Ώριμο γάλα
Μετά την τρίτη περίπου ημέρα από τον τοκετό, η σύσταση του μητρικού γάλακτος αλλάζει και σταδιακά ανάμεσα στην έβδομη με δέκατη μέρα γίνεται ώριμο γάλα.
Το χρώμα του ώριμου γάλατος είναι λευκωπό και πιο λεπτόρρευστο από το πρωτόγαλα. Η θρεπτική του αξία είναι παρόμοια αλλά η σύσταση του αλλάζει για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του αναπτυσσόμενου βρέφους.
Το μητρικό γάλα περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη ένα βρέφος κατά τους πρώτους 6 μήνες ζωής, όπως λίπος, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα και νερό.
Πρωτεΐνες μητρικού γάλακτος
Η πρωτεΐνη του μητρικού γάλακτος περιέχει ένα τέτοιο μίγμα αμινοξέων που το καθιστά πολύ πιο κατάλληλο για το βρέφος. Η συγκέντρωση πρωτεΐνης στο ανθρώπινο γάλα (0,9 γραμμάρια ανά 100 κυβικά εκατοστά.) είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με τα γάλατα άλλων θηλαστικών.
Το υψηλότερο πρωτεϊνικό φορτίο των ξένων γαλάτων επιβαρύνει τους ανώριμους νεφρούς του βρέφους. Περιέχει λιγότερη καζεΐνη, γεγονός το οποίο το κάνει πιο εύπεπτο.
Το μητρικό γάλα περιέχει περισσότερη α-λακταλβουμίνη, ενώ το αγελαδινό γάλα περιέχει β-λακτοσφαιρίνη, η οποία απουσιάζει από το μητρικό γάλα και στην οποία τα βρέφη είναι πιθανό να παρουσιάσουν δυσανεξία.
Υδατάνθρακες
Ο κύριος υδατάνθρακας στο μητρικό γάλα είναι η λακτόζη. Το μητρικό γάλα περιέχει περίπου 7 γραμμάρια λακτόζης ανά 100 κ.ε., το μεγαλύτερο ποσοστό από τα γάλατα άλλων θηλαστικών. Ένα άλλο είδος υδατανθράκων στο μητρικό γάλα είναι οι ολιγοσακχαρίτες που παρέχουν σημαντική προστασία έναντι των λοιμώξεων.
Λίπη
Το μητρικό γάλα περιέχει περίπου 3,5 γρ. λίπους ανά 100 κ.ε. γάλακτος και παρέχει το μισό περίπου της ενέργειάς του. Το λίπος εκκρίνεται σε σταγονίδια και η ποσότητά του αυξάνει στη διάρκεια της σίτισης.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, το γάλα που εκκρίνεται στο τέλος του θηλασμού να είναι πλουσιότερο σε λίπος. Το λίπος του μητρικού γάλακτος περιέχει πολυακόρεστα λιπαρά οξέα μακρών αλύσων (αραχιδονικό οξύ – ARA και δεκοσαεξανοϊκό οξύ – DHA ) τα οποία δεν υπάρχουν σε άλλα γάλατα.
Τα λιπαρά αυτά οξέα είναι σημαντικά για τη νευρολογική ανάπτυξη του παιδιού. DHA και ARA προστίθενται σε κάποια είδη βρεφικής διατροφής, αλλά αυτό δεν τους προσδίδει κανένα πλεονέκτημα έναντι του μητρικού γάλακτος ενώ ενδέχεται να μην είναι το ίδιο αποτελεσματικά.
Βιταμίνες και μέταλλα
Το μητρικό γάλα φυσιολογικά περιέχει επαρκείς ποσότητες βιταμινών. Εξαίρεση αποτελεί η βιταμίνη D. Το βρέφος έχει ανάγκη την έκθεση στο ηλιακό φως ώστε να σχηματίσει ενδογενώς τη βιταμίνη, ή αν αυτό δεν είναι εφικτό, πρέπει να λάβει συμπλήρωμα βιταμίνης.
Ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος, αν και έχουν σχετικά χαμηλές συγκεντρώσεις στο μητρικό γάλα, έχουν υψηλή βιοδιαθεσιμότητα και απορρόφηση. Μόνο τα χαμηλού βάρους γέννησης και τα πρόωρα νεογνά χρειάζονται συμπλήρωμα σιδήρου πριν την ηλικία των 6 μηνών.
Άλλα συστατικά
Το μητρικό γάλα περιέχει παράγοντες που προστατεύουν το βρέφος από λοιμώξεις. Τέτοιοι παράγοντες είναι οι ανοσοσφαιρίνες (κυρίως η εκκριτική ανοσοσφαιρίνη Α, IgA ), η οποία δρα στο γαστρεντερικό σύστημα του βρέφους και αποτρέπει την είσοδο μικροβίων στον οργανισμό.
Το μητρικό γάλα περιέχει λευκοκύτταρα τα οποία καταστρέφουν τα παθογόνα μικρόβια.
Άλλοι σημαντικοί παράγοντες είναι πρωτεΐνες (όπως η λυσοζύμη και η λακτοφερρίνη) και ολιγοσακχαρίτες, οι οποίοι καταστρέφουν βακτήρια, ιούς και μύκητες.
Πηγή: paidiagnosi.gr
